Turizm sektöründe sistem denetimi kavramı, özellikle İngiliz tur operatörlerinin etkisiyle başladı. Türk Dil Kurumu'nda denetim;
Kamu ya da özel bir kuruluşa ilişkin bilgilerin önceden belirlenmiş ölçütlere uygunluğunun saptanması ve rapor edilmesi amacı ile bir uzman birimi tarafından kanıt toplama ve değerlendirme süreci olarak tanımlanmaktadır.
Bilindiği gibi gıda güvenliği ve müşteri güvenliği ile ilgili denetimler turizm sektöründe son yıllarda artmaya başladı. Denetim kelimesi bizlere pek sevimli gelmemekle birlikte; denetim insanların sağlığı ve güvenliği için olmazsa olmaz bir konu olarak karşımıza çıkmaktadır.
Bir resmi bir denetim kurumunun başındaki kişi resmi kuruluşların yaptığı denetim pahalı bir eğitimdir diyerek, yapılan denetimlerin sistemlerin etkinliğini nasıl artırdığına işaret etmektedir. Turizm sektöründe sistem denetimi kavramı, özellikle İngiliz acentelerin etkisiyle başladı, diğer Avrupa pazarı acenteleri ve son olarak ETS'nin başlattığı denetim süreciyle artık daha bilinir hale geldi.
Peki hangi ihtiyaçtan doğdu bu kavram?
Her yıl milyonlarca misafir Antalya bölgesindeki tesislerde konaklamakta, tekne turları, safari turları, hamam sauna turlarına katılmakta bir noktadan bir noktaya seyahat etmektedir. Tabiî ki bizler ülkemizde yurt dışından gelen misafirleri konaklatıyor ve onlara belli turlar satıyorsak, verdiğimiz hizmetler yasal gereklilikleri ve belli standartları karşılamak zorunda. Bizler; misafirlerimiz ülkemize nasıl sağlıklı olarak geldiyse aynı şekilde sağlıklı olarak ülkelerine dönmelerinden sorumluyuz. Bu nedenle işletme, restoran, otel, acente, devlet olarak her türlü güvenlik tedbirini almalı ve gerekli olan sistemi kurmalı ve denetimlerle bunların etkinliğini sağlamak zorundayız. Aksi takdirde biz tedbirlerimizi almaz isek misafirlerimizin başına gelebilecek her türlü olumsuz olaydan, kazadan, yaralanmadan ve ölümden, işletme sahibi, devlet, medya, sivil toplum kuruluşu, Antalya ve Türkiye Turizmi olarak biz sorumlu olacağız. Ne yazık ki bu tür olayların acı tecrübelerini hep birlikte yaşadık.
Bir boğulma olayında savcının söylediği gibi, “eğer burada bir havuzun var ve misafirler bu havuza giriyorsa sende işletmeci olarak gerekli koşulları sağlayacak ve cankurtaranını burada bulunduracaksın… yani gerekli tedbiri alacaksın…aksi takdirde sorumluluk sende..
Tabiî ki işletmelerin bu tedbirleri alıp almadıklarını ve uymakla yükümlü oldukları yasal gerekliliklerini sağlayıp sağlamadıklarını kontrol etmek için gerekli olan eylemdir denetim.
Peki bu denetimi faaliyetini yapmak kimin işidir ve kimin sorumluluğundadır. Evet hepimizin aklına ilk gelen bu denetim faaliyetini devletin yapmasıdır. Peki devlet bu işi tek başına yapabilir ve tüm işletmelere yetişebilir mi?
Avrupa ya baktığımızda evet devlet denetim faaliyetini etkin olarak yapıyor ama tek başına değil, kimlerle birlikte?
Öncelikle her sektördeki firmalar kendi tedarikçilerini denetliyor, yani, acente; oteli ve satmış olduğu turları, otel; satın alma yaptığı gıda toptancısını, gıda fabrikasını, marketler; satın alma yaptığı tüm firmaları denetliyor.
Yani herkes kendi tedarikçisini denetleyerek, öyle bir mekanizma ile bütünlük sağlanıyor ki devletin yükü azalıyor ve denetlenen firmalar müşteriler tarafından denetlendiği için sistemlerini hızlı bir şekilde ilerletmek zorunda kalıyor. Müşteri tarafından denetlenen işletme mecburen sistemini düzeltmek zorunda kalıyor, Aksi takdirde müşterisini kaybedecek. Tabiî ki bu mekanizma çalışmaya başlayınca, işletme kendi faaliyetlerini de bağımsız denetim şirketleri tarafından denetletmeye ve iyileştirmeleri de kendi başına yapmayı tercih ediyor.
Peki bu komple yani devletin ve işletmecilerin hep birlikte taşın altına elini koyarak yaptığı bu denetim mekanizması neyi sağlayacaktır; gerekli alt yapısını oluşturmadan, misafirlerin sağlığını ve güvenliğini riske atan işletmelerin faaliyetlerini sürdürmesini önleyecek, aynı zamanda, bu yıl ve geçtiğimiz yıllarda yaşadığımız talihsiz olayların tekrar etmesini engelleyecektir.
Bu sayede, bölgemizin ve Türkiye turizminin imajını, geleceğini güvence altına alacaktır.
Bu sistemin öncülüğünü yapan şirketlerin tüm işletmelere örnek olması ve ağırladığımız konukların sağlıklı, güvenli ve mutlu bir şekilde evlerine dönmesi dileklerimle.
Bülent Dokuzluoğlu
Dream CMS service provided by Lina Software.